Poslednja generacija pionira u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji rođena 1982. godine i položila je zakletvu na Dan republike 29.novembra 1989. godine. Nedugo zatim, velika država se raspala, a takozvani Titovi pioniri ukinuti kao organizacija posle 47 godina postojanja.
Savez pionira Jugoslavije (SPJ) je pionirska organizacija koja je obuhvatala decu iz prvih 7 razreda škole u Jugoslaviji. Savez je osnovan 27. decembra 1942. godine u toku NOB-a, od strane Komunističke partije Jugoslavije, a po ugledu na sovjetske pionirske organizacije. Izdavali su “Male novine“. Čest sinonim za ovu organizaciju bio je Titovi pioniri.
Organizacija je bila podeljena u dve grupe, mlađe pionire (7 do 11 godina) i starije pionire (11 do 15 godina).
Prijem novih članova obavljan je u prvom razredu, tokom svečanosti za Dan Republike. Tog dana đaci su davali “pionirsku zakletvu“ i dobijali su uniformu pionira: plavu kapu “titovku“ sa crvenom petokrakom, belu košulju sa crvenom maramom i plavi šorc.
Tekst pionirske zakletve, koji je u nekim detaljima varirao od škole do škole, na srpsko-hrvatskom jeziku je glasio:
“Danas, kada postajem pionir
Dajem časnu pionirsku reč:
Da ću marljivo učiti i raditi
poštovati roditelje i starije,
i biti veran i iskren drug,
koji drži datu reč;
Da ću voleti našu samoupravnu domovinu
Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju
Da ću razvijati bratstvo i jedinstvo
i ideje za koje se borio drug Tito;
Da ću ceniti sve ljude sveta
koji žele slobodu i mir!”
Taj prvi napamet naučeni tekst, ponavljan u prvim mesecima škole više nego azbuka, uvodila je klince koji su tek počeli da čitaju, pišu i računaju, u svet samoupravnog socijalizma, gde ih je čekala svetla budućnost ako marljivo uče i rade, poštuju roditelje i starije i budu dobri drugovi, koji drže datu reč. Očigledno je da su ta vremena ostalo daleko iza nas…
